Heeft de baas zijn langste tijd gehad?
In een vorig blog gaven we tips hoe je bij je baas of leidinggevende in het gevlei kunt komen. In het kort komt het erop neer dat je zo onopvallend mogelijk moet proberen in een goed blaadje te komen bij degene die jouw carrière - negatief of positief - kan beïnvloeden.
Speciaal voor mensen waarbij van hun gezicht moeiteloos valt af te lezen hoe ze écht over hun leidinggevende(n) denken, zoemen we in op organisaties die zonder baas opereren. Trefwoord: zelfsturing.
Gedeelde autoriteit
In een organisatie zonder baas worden de verantwoordelijkheden zo goed mogelijk verdeeld. In vakjargon noemen we dat gedeelde autoriteit. Voorstanders van dit model zijn ervan overtuigd dat productiviteit, motivatie en teambuilding hierdoor een oppepper krijgen. Simpelweg doordat iedereen doet waar haar / zijn affiniteit ligt. Als elke medewerker immers in de gelegenheid wordt gesteld het beste uit zichzelf te halen, dan is het hoogst haalbare bedrijfsresultaat gegarandeerd. De ouderwetse (lees: starre) managementcultuur staat flexibel inspelen op kansen die de markt biedt in de weg. Beter is het om in zelfsturende teams te werken. Experts in die teams nemen dan vanzelf de leiding als hun vakgebied wordt betreden. Google en Spotify zijn trendsetters op dit vlak.
Kevin Spacey als autoritaire baas in 'Horrible Bosses'
Vier winnende voorbeelden van ‘baasloze’ bedrijven
Vier voorbeelden van bedrijven die (min of meer) zonder baas opereren:
Valve
Het Amerikaanse spelletjesbedrijf Valve introduceerde als eerste een zogeheten horizontale organisatiestructuur. Dit uiterst succesvolle gamebedrijf functioneert al sinds de oprichting 20 jaar geleden zonder directie of management.
Crisp
Een ander succesvol voorbeeld van een bedrijf zonder baas is het Zweedse bedrijf Crisp (softwareconsultancy). Al speelde toeval hier een rol. Om tot een profiel te komen van de nieuwe CEO, werd in kaart gebracht hoe haar / zijn takenpakket eruit zou komen te zien. Daarbij kwam genadeloos aan het licht dat alle uit te voeren activiteiten al werden verricht door medewerkers die aan boord waren. Er zou dus een fors salaris moeten worden uitbetaald aan een ‘pratend visitekaartje’ van het bedrijf. Alle reden voor Crisp om die zak geld uit te sparen door de leiding neer te leggen bij de medewerkers.
Schuberg–Philis
Ook in Nederland zijn er bedrijven die succesvol zijn zonder baas. ICT-bedrijf Schuberg-Philis is daar een goed voorbeeld van. Weliswaar is er een managing director. Maar die functienaam is vooral een synoniem voor aanspreekpunt.
Computest
Een zelfsturende organisatie in de maak is Computest (biedt diensten aan op het gebied van performance, security en geautomatiseerd functioneel testen). Sinds juni vorig jaar is oprichter Hartger Ruijs bezig om zijn bedrijf om te zetten naar een zelfsturende organisatie. Hij doet dat via de Agile filosofie waarin ‘leniger / behendiger’ werken in kleine teams centraal staat. Bij de transformatie naar het nieuwe bedrijfsmodel viel meteen op dat Computest erg topdown was ingericht: in alle toonaarden communiceerde het bedrijf wat het precies van de medewerkers verwacht. Het beloningssysteem is hier volledig op gebaseerd. In de nieuwe opzet wordt ook geformuleerd wat de medewerkers van het bedrijf mogen verwachten. Dat zorgt voor een veel gelijkwaardiger relatie.
Tip tot slot
Is jouw bedrijf nog traditioneel, dus mét managementlaag, ingericht? Profileer je dan niet als eerste met een spandoek WEG MET DE BAAS. Gun ontwikkelingen hun tijd!
Ton Broekhuisen
